BAYRAMİÇ BEYAZI
Türkiye nektarin üretimi 90 bin ton olup, bunun %25 i
Çanakkale ilinde üretilmektedir. Çanakkale ilinin nektarin üretiminde ilk
sırada yer almasında ekolojik koşulların uygun olması, üreticilerin tüketici
isteklerine göre yeni çeşitleri pazara sunması ve Bayramiç Ziraat Odası
tarafından alınan Coğrafi İşaret tescili etkili olmuştur. Bayramiç ilçesi,
Türkiye’de Çanakkale ili sınırları içerisinde 1.284 km2 alana sahip
olup, 39ᵒ, 49’ N (kuzey) ve 26ᵒ, 37’ E (doğu)
enlem dereceleri arasında yer almaktadır. Bayramiç Beyazı, Bayramiç ilçesi ve Kazdağları yöresinin
endemik genotipidir. Bayramiç Beyazı, Çanakkale ilinin Bayramiç sınırları
içerisinde yetişen-yetiştirilen endemik bir genotiptir. Bayramiç Beyazı yetiştiriciliği 500-1000m
rakımlarında yapılmaktadır. Bayramiç genel olarak alüvyal, çabuk ısınan,
yeraltı suyu derinliği uygun, toprak derinliği 1-2 metre, toprak pH değeri 6-7
olan topraklardır. İlçede yıllık yağış miktarı yıllara göre değişmekle birlikte
600-700 mm’ dir. Bayramiç
Beyazı, üretim yapılan ilçe sınırları içerisinde tohumdan yetiştirilir. Bahçe
tesisinde dikim aralığı 4x5 m olup, şeftali yetiştiriciliğinde yapılan kültürel
işlemler (gübreleme, sulama, budama, mücadele vs.) aynen uygulanır. Fidan
dikiminden 3 yıl sonra meyve verimi başlar, 4. yıldan sonra ekonomik anlamda
meyve elde edilir. Normal geçen bir mevsimde tam çiçeklenmeden 65-75 gün sonra
meyveler hasat edilebilir. Haziran sonundan Ağustos ayının ortasına kadar hasat
devam eder. Hasat seçmeli olarak 2-3 defada yapılır. Hasat için meyvenin
yeşilden sarıya doğru renk değişiminin başladığı dönem baz alınır. Hasat edilen
meyveler soğuk depoda 0ᵒ C sıcaklık ve %85-90 oransal nem
koşullarında 4 hafta depolanabilir. Depolamada özel polietilen torba veya streç
film ile yaratılan modifiye atmosfer sistemi kullanılırsa bu süre 6 haftaya
uzayabilmektedir. Bu şekilde depolanan meyvelerin raf ömrü 5-7 gün olmaktadır.
Soğuk depolama yapılmaksızın direk pazara sunulursa raf ömrü 12-15 gündür.
Pazara sunumlarda 5 kg’ lık plastik kasalar, süpermarketler için ise 1 kg’ lık
şeffaf şale ambalaj kullanılmaktadır.
Bayramiç Beyazı tipik olarak parlak, tüysüz, ince kabuk,
sarı-yeşil kabuk rengi ve beyaz et rengi ile karakteristiktir. Diğer nektarin çeşitlerine göre daha küçük
ama daha sert ve aromatik olması ile bilinmektedir. Bayramiç Beyazı meyveleri
mineral element yönünden zengin, insan sağlığı için gerekli elementleri
içerdiği görülür. Bayramiç Beyazı meyvelerinin diğer nektarin çeşitlerinden en
önemli ayırt edici özelliği aromasıdır. Aroma bileşenleri içeriği ile yenildiği
zaman kayısı, şeftali ve erik karışımı taze, ferahlatıcı bir koku
algılanmaktadır. Tüketiciler tarafından beğenilmesi nedeniyle yakın ilçelerde
ve Balıkesir ili ilçelerinde de yetiştirilmektedir. Yakın yörelerde
yetiştirilmesine karşılık özgün değerler sadece Bayramiç ilçesinde yetiştirilen
meyvelerde görülmektedir. Bayramiç ilçesinin denizden yüksekliği diğer ilçelere
göre daha fazla olduğundan gece gündüz sıcaklık farkı yüksektir. Bu farklılık
Bayramiç ilçesinin Kazdağları eteklerinde bulunmasından kaynaklanmaktadır. Rengin
daha parlak ve daha homojen olması meyve kabuğu altında bulunan karotenoidlerin
sentezinin düşük gece sıcaklığı, yüksek gündüz sıcaklığında daha fazla
olmasından kaynaklanmaktadır. Diğer yandan bilindiği gibi ağacın net fotosentez
verimi ve rengi tamamen deniz seviyesinden yükseklik arttıkça daha kuvvetli
ışık nedeniyle artmaktadır. Benzer şekilde gündüz yüksek sıcaklık, gece düşük
sıcaklık aroma bileşenlerinin sentezini arttırmaktadır.
Ayırt edici
özellikleri: Bayramiç
Beyazı tipik olarak parlak, tüysüz, ince kabuk, sarı-yeşil kabuk rengi ve beyaz
et rengi ile karakteristiktir. Diğer nektarinlerden en önemli farklılığı kabuk
ve meyve eti rengidir. Meyve kabuğu daha düzgün, pürüzsüz ancak diğer nektarin
çeşitlerine göre daha incedir. Bayramiç Beyazı meyvelerinin mineral element
yönünden zengin, insan sağlığı için gerekli elementleri içerdiği görülür. En
önemli ayırt edici özelliği aromasıdır. Aroma bileşenleri içeriği ile yenildiği
zaman kayısı, şeftali ve erik karışımı taze, ferahlatıcı bir koku algılanmaktadır.
Ekonomiye katkısı: Bölgede Bayramiç Beyazı geleneksel
tarım yönteminin katkıları ve yılların tecrübesi ile yetiştiriciliği yapılmakta
olan bir üründür. Bölgenin iklim özelliklerinden kaynaklı sadece bu bölgede en
iyi kalite özelliklerine sahip olarak yetiştirilmekte olan Bayramiç Beyazı Coğrafi
işaret tescili almasıyla birlikte tanınırlığı giderek artmıştır. Aynı zamanda
Avrupa birliği tescil çalışmaları devam eden ürünün tescilinin tamamlanmasıyla
ihracatı yapılan ürünlerin arasına girmesi hedeflemektedir. Bu durum bölgemize tanınırlığının
artması ve daha fazla pazar imkanı sunması açısından bölge ekonomisi için
önemli olup kısa vadedeki hedeflerimiz arasındadır.
Bayramiç Beyazı
Nektarin faydaları
·
İçeriğindeki
bileşenler nedeniyle antioksidan özelliğe sahip olup, vücuttaki zararlı
atıkları uzaklaştırır. Hastalıklara karşı vücudumuzu korur.
·
Obezite
gibi hastalıkların tedavisinde nektarin kullanılmaktadır. Kalorisi az olduğu
için kardiyak bozuklukları engellemesiyle bu tarz hastalıklarda yardımcı gıda
olarak kullanılabilir.
·
Bol
vitamin yanında lutein maddesini içerdiği için göz sağlığını da büyük ölçüde
korumaktadır. Ayrıca bu madde katarakt riskini de en aza indirmektedir.
·
Bol
miktarda potasyum minerali içerdiği için potasyum eksikliği çeken hastalarda ek
gıda olarak kullanılabilir.
·
Nektarin
çeşitli asit içeriklerinin de barındırdığı için vücutta oluşan tümör gibi
maddelerin büyümesini engeller.
·
Son
yapılan araştırmalarda nektarinin kanseri önlediği keşfedilmiştir. Genel olarak
kolon kanserinin tedavisinde tüketilebilir.
·
Genel
olarak bağışıklık sistemini geliştirmesiyle bilinmektedir. Bununla birlikte
yüksek dozda C ve E vitamini içerdikleri için vücüdumuzu korumamıza yardımcı
olurlar.
·
İçerisindeki
Magnezyum sayesinde kalp rahatsızlıklarını da engellemiş olur.
·
Nektarin
doğası gereği içinde bulunan lif ve alkalin, sindirim sisteminin korunmasını
sağlar.
Nektarinde bulunan bio tatlandırıcılar cilt sağlığını
korumayı sağlar. İçeriğindeki C vitamini kolajen üretimini teşvik eder.
Kolajenlerin vücuttaki görevi de cilt hücrelerinin genç kalmasını sağlamaktır.
Ayrıca nektarinde bulunan lutein de serbest radikallerin cilde zararlı
etkilerden ve güneşten gelen UV ışınlardan korur.